Μουσικοί Κανόνες του Οίκου και του Βίου

Ένα κείμενο του Robert Schumann που σε έξι μήνες περίπου συμπληρώνονται 200 χρόνια από τη γέννησή του (8 Ιουνίου 1810) .





Ο Σούμαν, από τους κορυφαίους συνθέτες του Ρομαντισμού, υπήρξε και ένας λαμπρός κριτικός, ένας διανοούμενος που με τις απόψεις και τα άρθρα του στην Νeue Zeitschrift für Musik επηρέασε τη μουσική κίνηση της εποχής του, αναδεικνύοντας ό,τι πιο προχωρημένο συνέβαινε τότε.

Το κείμενο που ακολουθεί, μια σειρά από συμβουλές σ’ ένα νεαρό μουσικό, θεωρώ ότι θα έπρεπε να αποτελεί το εγκόλπιο κάθε καλλιτέχνη, ανεξαρτήτως ηλικίας, που αγαπάει πραγματικά και με ανιδιοτέλεια τη μουσική. Πολλοί νεαροί που θαρρούν πως το υποτιθέμενο ταλέντο και οι γνωριμίες αρκούν για να κάνεις καριέρα θα έπρεπε να το διαβάσουν προσεκτικά (όπως επίσης και οι παραγωγοί που τους προωθούν) πριν κάνουν το επόμενο βήμα τους.




- Το σπουδαιότερο είναι η διαμόρφωση της ακοής. προσπάθησε από νωρίς να αναγνωρίζεις κλίμακα και φθόγγο. Η καμπάνα, το τζάμι του παραθύρου, ο κούκος... Να ψάχνεις να βρεις ποιες νότες δίνουν.

- Να παίζεις επιμελώς κλίμακες και άλλες ασκήσεις για τα δάχτυλα. Υπάρχει όμως πολύς κόσμος που νομίζει ότι μ’ αυτό κατορθώνει τα πάντα και που περνά καθημερινά ως τα γεράματά του πολλές ώρες με μηχανικές ασκήσεις. Είναι περίπου το ίδιο σαν να προσπαθούσε κανείς καθημερινά να προφέρει την αλφαβήτα όσο το δυνατό γρήγορα και όλο και πιο γρήγορα. Να χρησιμοποιείς το χρόνο σου καλύτερα.

- Έχουν εφεύρει τα λεγόμενα «βουβά κλαβιέ». Παίξ’ τα δοκιμαστικά, για ένα διάστημα, για να δεις ότι δεν αξίζουν τίποτε. Από βουβούς δεν μπορεί να μάθει κανείς να μιλάει.

- Παίζε με το σωστό ρυθμό! Το παίξιμο μερικών βιρτουόζων μοιάζει με το περπάτημα του μεθυσμένου. Μην παίρνεις τέτοια πρότυπα!

- Μάθε νωρίς τους βασικούς νόμους της Αρμονίας.

- Μη φοβάσαι τις λέξεις: Θεωρία, Συνεχές Μπάσο, Αντίστιξη κλπ. Θα σε πλησιάσουν φιλικά αν κάνεις κι εσύ το ίδιο.



- Μην ψευτοπαίζεις ποτέ! Προχώρα πάντα μπροστά με ζωντάνια και μην αφήνεις ποτέ ένα κομμάτι μισό.

- Εξίσου μεγάλα λάθη είναι το να καθυστερείς και το να παίζεις βιαστικά.

- Προσπάθησε να παίζεις εύκολα κομμάτια καλά κι ωραία. Αυτό είναι καλύτερο από το να εκτελείς δύσκολα με μέτριο τρόπο.

- Να επιμένεις να έχεις πάντοτε ένα καλοκουρδισμένο όργανο.

- Τα κομματάκια σου δεν πρέπει να τα ξέρεις μόνο με τα δάχτυλα, πρέπει να μπορείς να τα σιγομουρμουρίζεις απ’ έξω και χωρίς πιάνο. Να οξύνεις τη φαντασία σου έτσι, ώστε να μπορείς να διατηρείς στη μνήμη σου όχι μόνο τη μελωδία μιας σύνθεσης, αλλά και την αρμονία που της ταιριάζει.




- Προσπάθησε, ακόμα κι αν δεν έχεις παρά λίγη φωνή, να τραγουδάς από την παρτιτούρα χωρίς τη βοήθεια του οργάνου. Με τον τρόπο αυτό θα αυξηθεί η οξύτητα της ακοής σου. Αν όμως έχεις μια πλούσια φωνή, τότε μη χάνεις ούτε λεπτό καλλιεργώντας τη. να τη θεωρείς σαν το ωραιότερο δώρο που σου έκανε ο ουρανός.

- Πρέπει να προοδέψεις τόσο, ώστε να καταλαβαίνεις μία μουσική που είναι γραμμένη στο χαρτί.

- Όταν παίζεις, μη νοιάζεσαι για το ποιος σε ακούει! Παίξε πάντα σαν να σε άκουγε ένας αριστοτέχνης.

- Αν κάποιος σου παρουσιάσει μία σύνθεση για πρώτη φορά, που θα πρέπει να παίξεις, κάνε πρώτα μια γρήγορη ανάγνωση.

- Αν έκανες τα καθημερινά σου καθήκοντα μουσικής και αισθάνεσαι κουρασμένος, μην καταβάλλεις προσπάθεια να εργαστείς περισσότερο. Καλύτερα να αναπαυτείς, παρά να εργαστείς χωρίς κέφι και φρεσκάδα.

- Μην παίζεις, μεγαλώνοντας, πράγματα του συρμού. Ο χρόνος είναι πολύτιμος. Θα έπρεπε να έχει κανείς χίλιες ανθρώπινες ζωές για να μπορέσει να γνωρίσει τα καλά πράγματα που υπάρχουν.

- Δίνοντας στα παιδιά λιχουδιές, κουλουράκια και ζαχαρωτά δεν τα κάνεις υγιείς ανθρώπους. Όπως η τροφή για το σώμα, έτσι και η τροφή για το πνεύμα πρέπει να είναι απλή και δυνατή. Οι μεγάλοι συνθέτες φρόντισαν επαρκώς για το τελευταίο. Στηριχτείτε σ’ αυτούς.

- Με το χρόνο αλλάζουν η τεχνική και τα passages. Αυτά έχουν αξία μόνον όταν η δεξιοτεχνία εξυπηρετεί υψηλότερους σκοπούς.



- Δεν πρέπει να διαδίδεις κακές συνθέσεις, αντίθετα να βοηθάς με όλες σου τις δυνάμεις να εμποδίζονται.

- Δεν πρέπει ούτε να παίζεις κακές συνθέσεις, ούτε να τις ακούς, αν δεν υποχρεωθείς γι’ αυτό.

- Μην επιδιώκεις να κάνεις εντύπωση με τη δεξιοτεχνία, τη λεγόμενη μπραβούρα. Κοίτα να δημιουργείς με μία σύνθεση την εντύπωση που σκέφτηκε ο συνθέτης. Περισσότερα δεν οφείλει να κάνει κανείς. Ό, τι είναι παραπανίσιο αποτελεί διαστρέβλωση.

- Να θεωρείς σαν κάτι το απαίσιο το να αλλάξει κανείς κάτι σε κομμάτια καλών συνθετών ή να κάνει παραλείψεις ή και να προσθέτει.

- Να ρωτάς μεγαλύτερους για την εκλογή των κομματιών της σπουδής σου. Έτσι εξοικονομείς πολύ χρόνο.

- Σιγά-σιγά πρέπει να γνωρίσεις τα σπουδαιότερα έργα των σπουδαιότερων μουσουργών στο σύνολό τους.



- Μην παρασύρεσαι από τις επευφημίες που κερδίζουν συχνά οι λεγόμενοι μεγάλοι βιρτουόζοι. Ας έχει για σένα μεγαλύτερη αξία η επευφημία των καλλιτεχνών απ’ ότι του μεγάλου πλήθους.

- Κάθε πράγμα που είναι της μόδας θα πάψει πάλι να είναι και αν ασχολείσαι με τέτοια, ώσπου να μεγαλώσεις, θα γίνεις ένας ματαιόδοξος λιμοκοντόρος που δεν τον εκτιμάει κανείς.

- Το πολύ παίξιμο σε κοινωνικούς κύκλους μάλλον βλάπτει παρά ωφελεί. Να παρατηρείς τον κόσμο προσεκτικά, αλλά να μην παίζεις ποτέ τίποτα για το οποίο μέσα σου θα έπρεπε να ντρέπεσαι.

- Πάντως μη χάνεις καμιά ευκαιρία αν μπορείς να παίζεις μουσική μαζί με άλλους σε ντούο, τρίο κλπ. Αυτό δίνει στο παίξιμό σου ευχέρεια και ευλυγισία. Να συνοδεύεις επίσης συχνά τραγουδιστές.

- Αν ήθελαν όλοι να παίξουν το πρώτο βιολί δε θα είχαμε ορχήστρα. Γι’ αυτό πρόσεχε, ο καθένας μουσικός στο πόστο του.

- Να αγαπάς το όργανό σου, αλλά να μην το θεωρείς ματαιόδοξα σαν το ανώτερο και μοναδικότερο. Να σκέφτεσαι ότι υπάρχουν κι άλλα εξίσου ωραία. Να σκέφτεσαι επίσης ότι υπάρχουν τραγουδιστές και ότι στη χορωδία και στην ορχήστρα εκφράζεται ό,τι ανώτερο έχει η μουσική.

- Όταν μεγαλώσεις να κάνεις πιο πολύ παρέα με παρτιτούρες, παρά με βιρτουόζους.



- Να παίζεις επιμελώς φούγκες καλών μουσουργών και πριν απ’ όλα να έχεις για καθημερινή σου τροφή το «Καλοκουρδισμένο Κλειδοκύμβαλο» του Γ. Σ. Μπαχ. Έτσι θα γίνεις σίγουρα ένας ικανός μουσικός.

- Από τους συντρόφους σου να διαλέγεις αυτούς που ξέρουν περισσότερα από σένα.

- Να ξεκουράζεσαι από τη μελέτη της μουσικής διαβάζοντας επιμελώς ποιήματα. να κάνεις συχνά περιπάτους στο ύπαιθρο.

- Κάτι μπορεί να μάθει κανείς από τραγουδιστές και τραγουδίστριες, μόνο μην πιστεύεις σε όλα όσα σου λένε.

- Και πίσω από τα βουνά κατοικούν άνθρωποι. Να είσαι σεμνός! Δεν έχεις ανακαλύψει και σκεφτεί τίποτε που δεν το σκέφτηκαν και το ανακάλυψαν άλλοι πριν από σένα. Και αν υποθέσουμε ότι έχεις, τότε να το θεωρείς ως ένα δώρο από Πάνω, που πρέπει να το μοιράζεσαι με τους άλλους.

- Η σπουδή της ιστορίας της μουσικής μαζί με τη ζωντανή ακρόαση των αριστουργημάτων των διαφόρων εποχών θα σε γιατρέψει γρήγορα από την οίηση και τη ματαιοδοξία.

- Ένα ωραίο βιβλίο για τη μουσική είναι το «Σχετικά με την καθαρότητα της τέχνης των ήχων» του Τιμπώ. Να το διαβάζεις συχνά, όταν μεγαλώσεις.



- Αν περνάς από εκκλησία και ακούς να παίζουν μέσα ‘Όργανο, μπες μέσα και αφουγκράσου. Αν μάλιστα αξιωθείς να καθίσεις ο ίδιος στον μπάγκο του, πειραματίσου με τα μικρά σου δάχτυλα και θαύμασε ατή την παντοδυναμία της μουσικής.

- Μη χάνεις ευκαιρία να ασκείσαι στο εκκλησιαστικό Όργανο. Δεν υπάρχει άλλο όργανο που να εκδικείται με τον ίδιο τρόπο την παραφωνία και την ακαταστασία, τόσο στη δόμηση μιας σύνθεσης, όσο και στο παίξιμο.

- Να συμμετέχεις τραγουδώντας στη χορωδία επιμελώς, κυρίως μεσαίες φωνές. Έτσι αποκτάς μουσικότητα.

- Τι θα πει όμως να έχει κανείς μουσικότητα; Δεν την έχεις, όταν με τα μάτια προσηλωμένα με φόβο στις νότες τελειώνεις με κόπο το κομμάτι σου. Ούτε αν (π.χ. κάποιος σου γυρίσει δύο σελίδες μαζί) σταματήσεις και δεν μπορείς να συνεχίσεις. Μουσικότητα έχεις, όταν σε ένα καινούργιο κομμάτι φαντάζεσαι περίπου τι ακολουθεί και σε ένα γνωστό σου τα ξέρεις απ’ έξω. με μια λέξη, όταν τη μουσική δεν την έχεις μόνο στα δάχτυλα, αλλά και στο κεφάλι και στην καρδιά.

- Πώς αποκτάει όμως κανείς μουσικότητα; Αγαπητό παιδί! Το κυριότερο, το οξύ αυτί και η γρήγορη αντίληψη έρχονται, όπως σε όλα τα πράγματα, από Επάνω. Αλλά η προδιάθεση αυτή είναι δυνατό να καλλιεργείται και να ενισχύεται. Δεν αποκτάς μουσικότητα με το να κλείνεσαι σαν ερημίτης ολόκληρες μέρες και να ασχολείσαι με τη μελέτη μηχανικών ασκήσεων, αλλά με το να συναναστρέφεσαι ζωντανό και πολύπλευρο μουσικό περιβάλλον, κυρίως με το να συχνάζεις πολύ στη χορωδία και στην ορχήστρα.



- Μάθε έγκαιρα την έκταση της ανθρώπινης φωνής στα τέσσερα κύρια είδη της. Αφουγκράσου τα κυρίως στη χορωδία και ερεύνησε σε ποια διαστήματα βρίσκεται η μεγαλύτερη δύναμή τους και σε ποια άλλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για εντυπώσεις απαλές και τρυφερές.

- Άκου προσεκτικά όλα τα λαϊκά τραγούδια: Είναι ένα χρυσωρυχείο των ωραιότερων μελωδιών και σου ανοίγουν τη ματιά για το χαρακτήρα των διαφόρων εθνών.

- Ασκήσου από νωρίς στην ανάγνωση των παλιών κλειδιών. Αλλιώς θα σου μείνουν απρόσιτοι πολλοί θησαυροί του παρελθόντος.

- Πρόσεχε, κι ας είναι νωρίς, τον ήχο και το χαρακτήρα των διαφόρων οργάνων. Προσπάθησε να εντυπώσεις στο αφτί σου το ιδιότυπό τους ηχόχρωμα.

- Μην παραλείπεις ποτέ να ακούς καλές όπερες.

- Να τιμάς πολύ τα παλαιά, να εμπιστεύεσαι όμως με ζεστή καρδιά και τα καινούργια. Μην έχεις προκατάληψη για ονόματα που σου είναι άγνωστα.

- Μην κρίνεις μία σύνθεση από το πρώτο άκουσμα. Αυτό που σου αρέσει την πρώτη στιγμή δεν είναι πάντα το καλύτερο. Οι μεγάλοι συνθέτες απαιτούν μελέτη. Πολλά δεν θα τα καταλάβεις πριν από τα γεράματα.

- ‘Όταν κρίνεις συνθέσεις, να ξεχωρίζεις αν ανήκουν στο πεδίο της τέχνης ή αν επιδιώκουν μόνο την ερασιτεχνική διασκέδαση. Να εγγυάσαι για τις πρώτες. Όσο για τις δεύτερες, μην εξοργίζεσαι!



- Η «μελωδία» είναι το έμβλημα του ντιλετάντη και βέβαια μια μουσική χωρίς μελωδία δεν είναι μουσική. Κατάλαβε όμως καλά τι εννοούν εκείνοι: μόνο μια εύκολη, ρυθμικά ευχάριστη ισχύει ως μελωδία γι’ αυτούς. Υπάρχουν όμως και άλλες, άλλου τύπου, και όπου κι αν ανοίξεις τον Μπαχ, τον Μότσαρτ ή τον Μπετόβεν σε ατενίζουν με χίλιους διαφορετικούς τρόπους. Θα βαρεθείς, ας ελπίσουμε, σύντομα την πενιχρή ομοιομορφία κυρίως των νεότερων μελωδιών από τις ιταλικές όπερες.

- Αν συνθέτεις ψάχνοντας στο πιάνο μικρές μελωδίες, αυτό είναι βέβαια κάτι το όμορφο. Αν όμως κάποτε σου έρθουν από μόνες τους, όχι στο πιάνο, τότε να χαρείς πιο πολύ, γιατί τότε αναδεύει μέσα σου η εσωτερική αίσθηση του ήχου. Τα δάχτυλα πρέπει να κάνουν ό,τι θέλει το κεφάλι, όχι το αντίστροφο.

- Αν αρχίσεις να συνθέτεις, ετοίμασέ τα όλα στο κεφάλι. Μόνο όταν έχεις τελείως έτοιμο ένα κομμάτι, δοκίμασέ το στο όργανο. Αν η μουσική σου βγήκε από μέσα σου, αν την αισθάνθηκες, τότε θα έχει και στους άλλους την ίδια επίδραση.

- Αν ο ουρανός σου χάρισε μία ζωηρή φαντασία, θα κάθεσαι σίγουρα συχνά σαν βαθιά μαγεμένος στο μεγάλο πιάνο, θα θέλεις να εκφράσεις τον εσωτερικό σου κόσμο σε αρμονίες και θα αισθάνεσαι ότι έλκεσαι σε κύκλους μαγικούς με τόσο πιο μυστηριώδη τρόπο, όσο πιο ασαφές σου είναι ίσως ακόμη το κράτος της αρμονίας. Αυτές είναι οι πιο ευτυχισμένες ώρες της νεότητας. Πάντως φυλάξου από το να ενδίδεις συχνά σε ένα ταλέντο που σε παρασύρει να ξοδεύεις δύναμη και χρόνο σε σκιές. Θα κερδίσεις την κυριαρχία της μορφής και τη δύναμη σαφούς διαμόρφωσης μόνο με το σταθερό σύμβολο της γραφής. Να γράφεις λοιπόν περισσότερο παρά να κάνεις φαντασίες.



- Προσπάθησε να αποκτήσεις από νωρίς γνώσεις διεύθυνσης ορχήστρας. Να παρατηρείς προσεκτικά συχνά καλούς μαέστρους. Δεν πρέπει να αποστερηθείς ακόμα και τη δυνατότητα να διευθύνεις κι εσύ από μέσα σου παρακολουθώντας κάποιον να διευθύνει. Αυτό σου διευκρινίζει μέσα σου τα πράγματα.

- Να παρατηρείς γύρω σου προσεκτικά στη ζωή, καθώς και τις άλλες τέχνες και επιστήμες.

- Οι νόμοι της ηθικής είναι και οι νόμοι της τέχνης.

- Θα προοδεύεις πάντα αν έχεις επιμέλεια και υπομονή.

- Από ένα κομμάτι σίδερο που στοιχίζει λίγες δεκάρες μπορούν να γίνουν χιλιάδες ελατήρια ρολογιών, που η αξία τους φτάνει τις εκατοντάδες χιλιάδες. Το κομμάτι που σου εμπιστεύτηκε ο Θεός χρησιμοποίησέ το σύμφωνα μ’ αυτή την εμπιστοσύνη.

- Χωρίς ενθουσιασμό δεν παίρνει στην τέχνη το δρόμο του τίποτε το σωστό.



- Η τέχνη δεν είναι για να πλουτίζεις. Γίνε μόνο ένας όλο και πιο μεγάλος καλλιτέχνης και όλα τα άλλα θα έρθουν από μόνα τος.

- Μόνο αν πρώτα σου γίνει τελείως σαφής η μορφή, θα καταλάβεις το πνεύμα.

- Ίσως μόνο η ιδιοφυία καταλαβαίνει τελείως την ιδιοφυία.

- Κάποιος είχε την άποψη ότι ένας τέλειος μουσικός θα έπρεπε να είναι σε θέση να βλέπει μπροστά του, σαν σε ολοζώντανη παρτιτούρα, ένα έργο ορχήστρας, ακόμα και ένα πιο σύνθετο, που το ακούει για πρώτη φορά. Αυτό είναι το υψηλότερο που θα μπορούσε να σκεφθεί κανείς.

- Δεν υπάρχει τέλος στη μάθηση.


(Μετάφραση: Όλυ Φράγκου – Ψυχοπαίδη, περιοδικό ΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΑ-Αθήνα, Μάιος 1986)

Σχόλια

Ο χρήστης flamencologio είπε…
Θα με μάθεις μουσική,εμένα τον πτωχό κειμενογράφο, που είμαι τόσο dilletante που έχω ανάγκη από μελωδία; Ή είναι πολύ αργά μαέστρο;
Ο χρήστης logia είπε…
Χμ!
θα έπρεπε να γίνει το ευαγγέλιο κάθε μουσικού!!!!!!
αλλά ποιός μαθητής ακούει;
Ο χρήστης michael_025 είπε…
Πτωχέ κειμενογράφε, εσύ παιδί μου δεν έχεις ανάγκη από μελωδία, αλλά από νηστεία και προσευχή. Γι' αυτό άσε τον dilletantismo και κάνε καμιά εξομολόγηση για άφεση αμαρτιών. Καλού-κακού τάξε και καμιά λαμπάδα στην Παναγία της Λούρδης...
Ο χρήστης michael_025 είπε…
logia
όπως τα λες είναι. Θα έπρεπε να είναι γραμμένα πάνω από το κρεβάτι μας και τη νύχτα πριν κοιμηθούμε να τα διαβάζουμε και να λέμε "τι απ' αυτά δεν έκανα σήμερα;" κι ύστερα να χτυπάμε το κεφάλι μας στον τοίχο...
Όσο για τους μαθητές... άσε καλύτερα...

Καημένε Robert, πέθανες νωρίς (πριν προλάβεις ν' ακούσεις το gummy bear!)
Ο χρήστης μαριάννα είπε…
Τέλεια! Υπέροχη ανάρτηση και ιδιαίτερα χρήσιμη! Ευχαριστούμε για τη μεταφορά. Θα την αξιοποιήσουμε δημιουργικά συστήνοντάς την στους ενδιαφερόμενους για τη μουσική και όχι μόνο. ;)
Έχουμε λοιπόν και το εγκόλπιο για τους μουσικούς. Όπως τη Διαθήκη του Rodin για τους γλύπτες και γενικά τους καλλιτέχνες, την προσευχή της Mistral για τους εκπαιδευτικούς, την Διαθήκη του Mitterrand για τους πολιτικούς ή το Σμιλεύοντας τον Χρόνο του Andrei Tarkovsky για τους σκηνοθέτες.
Με την ευκαιρία να ευχηθώ καλή Πρωτοχρονιά και η νέα χρονιά να σας χαρίζει υγεία και να διατηρεί ανεξάντλητο το κέφι σας να μας φωτίζετε με τις γνώσεις, την ευαισθησία και την ομορφιά της ψυχής σας.
Ο χρήστης michael_025 είπε…
Λίαν Αγαπητή Μαριάννα, η παρουσία σας και μόνο λαμπρύνει το χώρο, πόσο μάλλον ο λόγος σας. Ευχαριστώ για τις ευχές και αντεύχομαι τα βέλτιστα.
Ο χρήστης flamencologio είπε…
Εννοούσα ότι έχω έναν ερασιτεχνισμό στην προσέγγισή μου της σοβαρής μουσικής. Καλά,θα απευθυνθώ στον πνευματικό μου και νομίζω ήδη μού είπε να πω σαράντα φορές ΜΕΤΑΝΟΩ στα ερείπια των Σοδόμων!!!Λες να πιάσει;
Ο χρήστης flamencologio είπε…
τα εν...οίκω, μη εν βίω! εκτός των μουσικών ορμηνειών βεβαίως βεβαίως!
Ο χρήστης ΦΩΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ είπε…
Μιχάλη,
καλή χρονιά εύχομαι με υγεία. Το νανούρισμα του Στινγκ έκανε καλή δουλειά.
Την αγάπη μου,
Φώτης
Ο χρήστης "Αισθηματική ηλικία" είπε…
Ισως το πιο επίκαιρα χρήσιμο post που διάβασα με το νεο χρόνο.
Με επιστρέφει στην ουσία της ανάγκης που εχω για την μουσική σα κυριο χαρακτηριστικό του ανοίγματός μου στον κόσμο.
Συμφωνω με τους προηγούμενους. Είναι σαν οδηγίες όχι μονο για τη μουσική, αλλα και για τη ζωή.
Μια ζωή με λόγο υπαρξης!
Πολυ σε ευχαριστώ για την μεταφορά εδω.
Καλή χρονιά.
Ο χρήστης michael_025 είπε…
Αισθηματική Ηλικία,
μεγάλη μου χαρά να μοιράζομαι αυτά που αγαπώ (ακολουθούν κι άλλα). Καλή χρονιά!
Ο χρήστης I είπε…
Βαθείς και ουσιαστικές ηθικές επιταγές πριν απ' όλα, θεωρώ τα ρητά του Σούμαν... Αν μου έλεγες ότι τα έχει πει κάποιος στωικός φιλόσοφος (έστω με μιά σαφή κλίση στη μουσική) θα το πίστευα...
Κρατώ αυτά τα δύο:
- Αν ήθελαν όλοι να παίξουν το πρώτο βιολί δε θα είχαμε ορχήστρα. Γι’ αυτό πρόσεχε, ο καθένας μουσικός στο πόστο του.

- Να αγαπάς το όργανό σου, αλλά να μην το θεωρείς ματαιόδοξα σαν το ανώτερο και μοναδικότερο. Να σκέφτεσαι ότι υπάρχουν κι άλλα εξίσου ωραία. Να σκέφτεσαι επίσης ότι υπάρχουν τραγουδιστές και ότι στη χορωδία και στην ορχήστρα εκφράζεται ό,τι ανώτερο έχει η μουσική.
, τα οποία αναδεικνύουν κατά τον καλύτερο τρόπο, όχι μόνο την αξία της ορχήστρας, άλλα και εκείνη του κόσμου ως στολίδι.
Ο χρήστης michael_025 είπε…
Φίλε Παυσικραίπαλε, καλά τα τα λες, όπως εξ άλλου και ο Σούμαν -έκπαλαι.

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

28 χρόνια από τον θάνατο του ζωγράφου Ασαντούρ Μπαχαριάν

Δημήτρης Χαρισιάδης - Ελλάδα

Γυναίκα σημαίνει ΑγαπΩ